De S van betekenis
Auteur: Karin Klaassen
Gepubliceerd op: 19-11-2015
De S uit de afkorting ZSM staat niet alleen voor snel. Maar ook voor selectief, samen, samenlevingsgericht en nog een aantal andere betekenissen. Allemaal doelstellingen van de werkwijze waar wij als verslavingsreclassering sinds 2011 aan deelnemen. Sinds afgelopen zomer kunnen we nog een letter aan ZSM toevoegen. De S van betekenis.
ZSM biedt ons enorme mogelijkheden. We zien er hele andere cliënten dan ‘normaal’. Mensen met grote problemen, maar nog relatief kleine delicten. Samen met het OM wilde we deze kansen gaan benutten. We sloegen de handen ineen om meer betekenisvolle afdoeningen te zoeken. Hiervoor richtten we 2 ‘Werkplaatsen’ in, pilots waar reclasseringswerkers en OvJ’s de ruimte kregen buiten de gepaande paden te gaan.
Betekenisvol: maar hoe?
Maar wat is dat nou: betekenisvol? We hebben het in dit project gedefinieerd als een afdoening die rekening houdt met de achtergrond van de verdachte, de wensen van het slachtoffer en die uitlegbaar is aan de maatschappij. In de praktijk komt dat neer op vooral heel veel contextinformatie ophalen. Dus niet alleen het verhaal van de cliënt uitzoeken, maar ook dat van zijn omgeving. We werken samen met partners buiten het strafrecht. Denk bijvoorbeeld aan buurtcoaches, maatschappelijk werkers en reguliere zorg. Op basis van hun en onze informatie komen we tot een passende aanpak.
Nu we richting het einde van de pilots lopen kunnen we de eerste conclusies trekken. Een daarvan is dat er op ZSM twee typen verdachten komen. De eerste groep, met mensen die in het strafrecht thuis horen. Mensen waar een hoge mate van schuld is en waar een straf de juiste oplossing is. En een groep die wel voor strafrecht in aanmerking komt, maar waar het niet DE oplossing is. Die mensen krijgen nu betekenisvolle interventies.
Het delict, hoe klein soms ook, wordt dan ingezet als signaal dat er meer aan de hand is. Een aanleiding, die we gebruiken om een criminele loopbaan te stokken. Dat vraagt ook om een andere aanpak. Onze eenzijdige focus op het strafrecht voldoet niet altijd. Deze cliënten hebben reclasseringswerkers nodig die de verbindingen leggen naar wijk- en buurtteams, reguliere zorg en gemeenten. We vinden onszelf opnieuw uit.